Category Archives: Strategy

Γνώμη – Θα μπορούσε η ασιατική τεχνική ασφάλισης να είχε αποτρέψει μια πλήρη πόλεμο στην Ουκρανία;

Το θέμα της εξωτερικής πολιτικής και των στρατηγικών που μπορούν να ακολουθήσουν μεσαίες και μικρές δυνάμεις έχει απασχολήσει τους ειδικούς Διεθνών Σχέσεων, οι οποίοι συχνά επικεντρώνονται στην στρατηγική της εξισορρόπησης και της συνεργασίας – έννοιες που έχουν γίνει δημοφιλείς από σπουδαίους ερευνητές όπως ο Kenneth Waltz και ο Randall Schweller. Η εξισορρόπηση θεωρείται μια στρατηγική για αδύναμες χώρες οι οποίες ελπίζουν στην επιβίωσή τους σε ένα σύστημα που ελέγχουν μεγάλες δυνάμεις, με τη στενή συνεργασία με έναν περιφερειακό ηγέτη. Η συνεργασία θεωρείται κατάλληλη για τις μεσαίες χώρες που νιώθουν αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν μια ανερχόμενη δύναμη, μαζί με άλλους ομοίους, στοχαστικούς παίκτες. Ωστόσο, υπάρχει ένα μέσο δρόμο που δεν λαμβάνει αρκετή προσοχή από την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους επαγγελματίες. Η προσέγγιση αυτή ονομάζεται hedging και περιστρέφεται γύρω από τρεις κεντρικές αρχές: την αποφυγή σαφούς συσχέτισης και αντιπαράθεσης με μεγάλες δυνάμεις, την ταυτόχρονη υποταγή και αντίσταση προς τον περιφερειακό ηγέτη και τη διαφοροποίηση διπλωματικών σχέσεων και οικονομικής συνεργασίας με μια ευρεία γκάμα περιφερειακών και παγκόσμιων παραγόντων, με στόχο την αποφυγή εξάρτησης από οποιαδήποτε μεγάλη δύναμη.

Ένα εξαιρετικό παράδειγμα μιας επιτυχημένης στρατηγικής hedging είναι το Βιετνάμ. Ως χώρα που μοιράζεται σύνορα στην ξηρά και στη θάλασσα με την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας – συμπεριλαμβανομένης μιας διαρκούς εδαφικής διαμάχης στη Νότια Κίνα Θάλασσα – αναμενόταν (μαζί με άλλες χώρες στη Νοτιοανατολική Ασία) να ενταχθεί σε μια συμμαχία εξισορρόπησης με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες που θα αντιστάθηκε στην άνοδο της Κίνας και θα εξασφάλιζε έναν κανόνες-βασισμένο τάξη στην ευρύτερη περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Σύμφωνα με την κυρίαρχη νεο-ρεαλιστική σκέψη, αυτή θα ήταν μια λογική επιλογή για το Ανόι, το οποίο έχει επαρκή στοιχεία από την εθνική του ιστορία όσον αφορά την κινεζική επέμβαση. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Βιετνάμ ακολουθεί μια στρατηγική εξωτερικής εξισορρόπησης προς το μεγάλο γείτονά του στο Βορρά. Η ηγεσία της χώρας παραμένει ακλόνητη όσον αφορά την πολιτική άμυνας “Τέσσερα Όχι”, που περιλαμβάνει: 1. μη συμμετοχή σε στρατιωτικές συμμαχίες, 2. μην πλευρισμός με μια χώρα για να δράσει εναντίον μιας άλλης, 3. μην υπάρχουν ξένες στρατιωτικές βάσεις στο εδάφος του Βιετνάμ ή χρήση του ως μέσο για να αντιμετωπίσει άλλες χώρες, και 4. μη χρήση βίας ή απειλής χρήσης βίας στις διεθνείς σχέσεις. Όσον αφορά τα “Τέσσερα Όχι”, η ένταξη του ΑΚΚΟΣ, του ΚΟΚΟΔΟΣ ή οποιασδήποτε παρόμοιας ασφαλείας εταιρικής σχέσης είναι απαγορευμένη.

Όσον αφορά την ενίσχυση των ιδίων αμυντικών της ικανοτήτων, το Βιετνάμ κάνει ό,τι μπορεί για να μοντερνοποιήσει τα συστήματα αμυντικά της που βασίζονται σημαντικά στη Σοβιετική/Ρωσική τεχνολογία και να διατηρήσει μια αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη. Σύμφωνα με την GlobalData, το συνολικό προϋπολογισμό άμυνάς του αναμένεται να αυξηθεί από 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 σε 10,2 δισεκατομμύρια δολάρια έως το τέλος της δεκαετίας. Παρόλο που αυτό αντιπροσωπεύει μια επίπεδη αύξηση, παραμένει ακόμη μακριά από τον προϋπολογισμό άμυνας της Κίνας για το 2024, αξίας 231,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Επιπλέον, η αύξηση των δαπανών για την άμυνα αντιστοιχεί στη συνολική οικονομική ανάπτυξη του Βιετνάμ και είναι συνεπής με την επίσημη εξωτερική πολιτική της χώρας για ανεξαρτησία, αυτάρκεια, πολυμερικοποίηση και διαφοροποίηση, ιδιαίτερα τα δύο πρώτα. Με άλλα λόγια, θα ήταν αφελές να ισχυρίζεται κανείς ότι το Βιετνάμ επενδύει σε ένα ενισχυμένο στρατιωτικό οπλισμό με στόχο την αντιμετώπιση των δυνατοτήτων της Κίνας.

Εναντίον των δυτικών, ή ακριβέστερα – αμερικανικών προσδοκιών, το Βιετνάμ έχει επιλέξει φανερά να μην εξισορροπήσει την Κίνα. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για αυτήν τη στρατηγική απόφαση. Καταρχάς, το Βιετνάμ δεν αντιλαμβάνεται την Κίνα ως ύπαρξη απειλής για την ύπαρξή του· η διαμάχη για τα χωρικά ύδατα και τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες στη Νότια Κίνα Θάλασσα απλά δεν είναι τόσο σοβαρή όσο πίστευαν ή ελπίζαν οι δυτικοί παρατηρητές. Δεύτερον, μέχρι στιγμής η Κίνα δεν έχει δώσει στο Βιετνάμ και σε άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας ισχυρά κίνητρα για να δημιουργήσουν ή να ενταχθούν σε μια αντι-κινέζική συμμαχία. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει εύκολα αν η Πεκίνο επιλέξει την εκβιαστική επανένωση με την Ταϊβάν. Οι τρίτος και τέταρτος λόγοι δεν σχετίζονται καθόλου με την Κίνα, αλλά με τον κύριο ανταγωνιστή της – τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Ανόι είναι υποψιασμένο για την επίμονη δημοκρατία εναντίον αυτοκρατορίας αφήγησης της Ουάσινγκτον και υποψιάζεται “εχθρικές δ