Category Archives: creatures

Ο βρικόλακας που στοίχισε τη Μύκονο

Οι βρυκόλακες στην Ελλάδα έχουν τις ρίζες τους στο σλαβικό και αρχαίο ελληνικό λαϊκό παραδοσιακό περιβάλλον. Οι βρυκόλακες ήταν φοβεροί ανεγκλήματα πλάσματα που έγιναν πιο ισχυρά όσο περισσότερο τους επιτρεπόταν να τρέφονται. Η πίστη στον βρυκόλακα ήταν ευρέως διαδεδομένη στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα, αλλά πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν στο πλάσμα αυτό μέχρι σήμερα.

Τόσο ο όρος “βρυκόλακας” όσο και το πλάσμα αυτό πιθανότατα προέρχονται από γειτονικές σλαβικές χώρες, όπου οι θρύλοι για βρυκόλακες είναι διαδεδομένοι και έχουν έντονη παρουσία στον λαϊκό πολιτισμό. Η λέξη “βαρκολάκ” είναι η ρίζα πολλών όρων που αναφέρονται σε παρόμοια με βαμπίρ πλάσματα σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Παρόλο που οι βρυκόλακες μοιάζουν πολύ με τους σλαβικούς βαμπίρ, υπάρχουν κάποιες διαφορές. Ο ελληνικός βρυκόλακας δεν πίνει αίμα, αλλά τρέφεται με τη σάρκα και το ήπαρ των θυμάτων του, όπως και οι σύγχρονες φιγούρες ζόμπι.

Στην ελληνική λαϊκή παράδοση, υπήρχαν πολλοί τρόποι με τους οποίους κάποιος μπορούσε να μεταμορφωθεί σε βρυκόλακα. Συνήθως, άνθρωποι που είχαν εξοριστεί από την Εκκλησία για ασεβείς πράξεις και όσοι είχαν θαφτεί σε μη αγιογραφημένο έδαφος πίστευαν ότι μεταμορφώνονταν σε βρυκόλακες. Οι βρυκόλακες στην Ελλάδα πίστευαν ότι έφερναν μεγάλη καταστροφή στα χωριά. Περιγράφονταν ως περιπλανώμενες φιγούρες που περιφερόντουσαν στη χώρα ψάχνοντας θύματα να τα βασανίζουν και να τρέφονται μαζί τους.

Αν και υπάρχουν θρύλοι για βαμπίρ που κυνηγούν τους νεκρούς σε όλη την Ελλάδα, μία από τις πιο γνωστές ιστορίες είναι αυτή του βρυκόλακα της Μυκόνου. Το 1701, πολύ πριν η Μύκονος γίνει ένας προορισμός για παγκόσμιους ταξιδιώτες, ο γάλλος βοτανολόγος Joseph Pitton de Tournefort ταξίδεψε στο νησί για να διεξαγάγει έρευνες σχετικά με τους ντόπιους καθώς και τη φυτώρια και την πανίδα της Μυκόνου. Ενώ εξερευνούσε τη Μύκονο, ο γάλλος περιπλανώμενος άκουσε ιστορίες από τους ντόπιους για έναν αποθανόντα χωρικό που περιφερόταν τη νύχτα τρομοκρατώντας τους γείτονές του. Στις γραφές του, ο de Tournefort χαρακτηρίζει το πλάσμα έναν βρυκόλακα και περιλαμβάνει ακόμη και την ελληνική λέξη “βρυκόλακας” στο κείμενό του.

Πριν γίνει βρυκόλακας, ο άνθρωπος αυτός ήταν γνωστός για την έκδηλη αντικοινωνική συμπεριφορά του και είχε τσακωθεί με σχεδόν όλον τον κόσμο στο νησί. Τελικά δολοφονήθηκε. Σύμφωνα με τον γάλλο βοτανολόγο, πολλοί ντόπιοι δήλωσαν ότι είχαν δει τον άνθρωπο να περιφέρεται στο νησί μετά τον θάνατό του. Στις γραφές του, ο βοτανολόγος περιγράφει ότι αρχικά ο άνθρωπος που είχε γίνει βρυκόλακας ήταν απλά μια ενοχλητική παρουσία. Ήταν γνωστός ότι μπαινοβγαίνει στα σπίτια των ανθρώπων, περνά από πίσω σε ανυποψίαστους ντόπιους, κλέβει φαγητό και αλκοόλ και ανατρέπει έπιπλα.

Ωστόσο, μια νύχτα, το θέμα έγινε πολύ πιο σοβαρό όταν ο βρυκόλακας της Μυκόνου επιτέθηκε σε έναν άνθρωπο. Μετά το περιστατικό, οι ντόπιοι ήταν σε κατάσταση σοκ και φόβου. Οι άνθρωποι έτρεχαν στις εκκλησίες όπου ζητούσαν από τους ιερείς να τους προσευχηθούν και να τους ευλογήσουν με την ελπίδα να αποκτήσουν προστασία από το πλάσμα. Για να βάλουν τέλος στην τρομακτική σαγήνη που είχε συγκλονίσει ολόκληρο το νησί, οι ντόπιοι ανέσυραν το πτώμα του άνθρωπου, έκοψαν την καρδιά του νεκρού και στη συνέχεια έκαψαν τα λείψανά του.

Αυτό είναι ακριβώς πώς η ελληνική λαϊκή παράδοση θεωρεί ότι πρέπει να απαλλαχθούν οι βρυκόλακες. Για να σκοτωθεί ο βρυκόλακας, πρέπει να προσπαθήσει κάποιος να καταστρέψει το σώμα του εμβαίνοντας, κεφαλή, ή και αποτέφρωση του βρυκόλακα ενώ κοιμάται στον τάφο του. Αυτό συμβαίνει μόνο τις Σαββατιάτικες νύχτες. Με την καταστροφή του σώματος του πλάσματος, πιστεύεται ότι ο άνθρωπος απελευθερώνεται από το να ζει αιώνια ως βρυκόλακας και μπορεί να ηρεμήσει.