Η Μάχη των Θερμοπυλών: Ένα Αρχαίο Μυστικό Αποκαλύπτεται

Το 262 μ.Χ., μια αρχαία μάχη στις Θερμοπύλες σώζει την Ελλάδα από τους Γότθους. Αυτό το συναρπαστικό γεγονός προέκυψε πρόσφατα με την ανακάλυψη ενός αρχαίου χειρογράφου από τη διδακτορική διατριβή της Jana Grusková, PhD, του Πανεπιστημίου Masaryk.

Τα κομμάτια του χειρογράφου, που χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, παρέμεναν αγνώριστα για αιώνες λόγω του γεγονότος ότι οι σελίδες ήταν παλίμψηστα, δηλαδή χειρόγραφα όπου το αρχικό κείμενο είχε λουστραριστεί ή ξαναγραφτεί για να γραφτεί κάτι νέο στην ίδια σελίδα. Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει στους ιστορικούς να αναγνωρίζουν τα κομμάτια που αφορούν ένα κείμενο του τρίτου αιώνα μ.Χ., το οποίο περιγράφει μια μάχη στην στενοχώρα των Θερμοπυλών.

Το αρχικό μανθανόμενο του κειμένου αφορά στον πόλεμο μεταξύ της Ρώμης και των Γότθων, ενός γερμανικού λαού γνωστού ως Σκύθες. Ο συγγραφέας του έργου αυτού φαίνεται να είναι ο Αθηναίος ιστορικός Publius Herennius Dexippus, ένας αξιόπιστος πηγή σύμφωνα με τους σημερινούς ιστορικούς.

Το κείμενο που αναφέρεται στη μάχη στις Θερμοπύλες περιγράφει γεγονότα που συνέβησαν το 254 ή το 262 μ.Χ. Η ακριβής ημερομηνία δεν είναι σαφής και οι μελετητές εξακολουθούν να συζητούν αυτό το θέμα. Ωστόσο, το κομμάτι, που βρίσκεται στην Αυστριακή Εθνική Βιβλιοθήκη, εκθέτει με σαφήνεια τους βασικούς παίκτες στη μάχη και το πώς ήταν κάπως μια επανάληψη της αρχικής Μάχης των Θερμοπυλών.

Το κομμάτι καταγράφει ότι μια στρατιά των Γότθων προχωρούσε μέσω της Θράκης και της Μακεδονίας, λεηλατώντας την ύπαιθρο αξιών όπως το χρυσό και το ασήμι. Ωστόσο, όταν προσπάθησαν να λεηλατήσουν την πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας, τη Θεσσαλονίκη, απωθήθηκαν.

Οι Γότθοι στρέφουν τις προσοχές τους στην Αθήνα και την Αχαΐα, φανταζόμενοι τα πολλά χρηματικά και ασημένια θυσιαστικά δώρα και τα πολλά πομπικά αγαθά στις ελληνικές ιερότητες. Οι Έλληνες, ωστόσο, αντιλαμβάνονται το σχέδιο και επιλέγουν να σταματήσουν τους Γότθους στο σημείο πρόσβασης στην Αθήνα από το βόρειο μέρος – το στενό των Θερμοπυλών.

Πολεμώντας υπό τον Marianus, τον ρωμαίο προξενιό της Αχαΐας, σε συνεργασία με τον Αθηναίο Φιλόστρατο, στάθηκαν εκεί όπου είχε σταθεί ο Λεωνίδας αιώνες πριν, στις “Ζεστές Πύλες”.

“Κάποιοι κρατούσαν μικρές λόγχες, άλλοι τροχάλες, άλλοι ξυλινές ακίδες επικαλυμμένες με χάλκινα και με σιδερένιες άκρες, ή ό,τι άλλο μπορούσε να εξοπλιστεί ο καθένας. Και όταν συναντήθηκαν, ενισχύθηκαν πλήρως το τείχος περιμέτρου και αφιέρωσαν τον εαυτό τους στην προστασία του με βιασύνη”, αναφέρει το κομμάτι.

Η ελληνική στρατιά βρισκόταν στον τόπο μιας από τις πιο διάσημες μάχες στην ιστορία, οι έξυπνοι γενικοί χρησιμοποίησαν αυτό προς το όφελός τους: “Εφαίνετο ότι το πιο πρόσφορο βήμα ήταν να ενθαρρύνουν τους άνδρες με μια ομιλία και να θυμίσουν τη μνήμη της αρετής των προγόνων τους, ώστε να αναλάβουν ολόκληρο τον πόλεμο με μεγαλύτερη καρδιά και να μην το εγκαταλείψουν…”

Το κομμάτι καταγράφει ένα μέρος της ομιλίας που έδωσε ο Μαριανός, ο ρωμαίος ηγέτης της ελληνικής στρατιάς:

“Ω Γραικοί, η περίσταση της διάσωσής μας για την οποία συγκεντρώνεστε και η γη στην οποία έχετε αναπτυχθεί είναι πράγματι κατάλληλες για να ξυπνήσουν τη μνήμη των αρετών. Γιατί οι πρόγονοί σας, πολεμώντας σε αυτόν τον τόπο στο παρελθόν, δεν απογοήτευσαν την Ελλάδα και δεν την έστειλαν σε μια κατάσταση σκλαβιάς…”

“Έτσι ίσως να είναι καλή τύχη,” αναφέρει το κείμενο στο κομμάτι, “σύμφωνα με το δαιμόνιο [ουράνια δύναμη], που έχει ανατεθεί στους Έλληνες να πολεμήσουν ενάντια στους βάρβαρους σε αυτήν την περιοχή (πράγματι οι ίδιες αρχές σας για τον πόλεμο έχουν αποδειχθεί έγκυρες στο παρελθόν).”

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι Γότθοι αποκρούστηκαν από τον Μαριανό και τον στρατό του. “Οι Θερμοπύλες για μια ακόμη φορά έσωσαν την Αθήνα από έναν ακόμη πιο σκοτεινό πεπρωμένο”, ολοκληρώνει η ιστορία.