Category Archives: Climate Emergency

Τα μαθήματα του Chipko για το παγκόσμιο περιβαλλοντικισμό σήμερα

Η εκκίνηση της παγκόσμιας περιβαλλοντικής ιστορίας στις αρχές της δεκαετίας του 1970 περιλαμβάνει τρία κύρια γεγονότα: στο θεσμικό επίπεδο, οι Ηνωμένες Εθνικές διεξήγαγαν την πρώτη τους Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Περιβάλλον στη Στοκχόλμη, στο ακαδημαϊκό επίπεδο, το βιβλίο της Rachel Carson “Σιωπηλή Άνοιξη” έγινε διάσημο για την υπεράσπιση του περιβαλλοντισμού και στο τοπικό επίπεδο, η κίνηση Chipko (αγκαλιά δέντρων) ξεκίνησε στη βόρεια Ινδία ως απάντηση στην παραμέληση των οικολογικών ανησυχιών από το κράτος. Ενώ η Διάσκεψη της Στοκχόλμης και το σημαντικό βιβλίο της Carson παραμένουν τα σημεία αναφοράς του παγκόσμιου περιβαλλοντισμού, οι νέες οικολογικές αντιρρήσεις της κίνησης Chipko έχουν συχνά λησμονηθεί.

Με την ανεξαρτησία από το βρετανικό αποικιακό καθεστώς το 1947, η ινδική ηγεσία επικεντρώθηκε στη γρήγορη ανάπτυξη με κέντρο τις σύγχρονες βιομηχανίες και τη γεωργία. Αφού ήταν αμφίρροποι ενάντια στις αποικιακές πολιτικές, μετά την ανεξαρτησία, το ινδικό κράτος διατήρησε τα περισσότερα από τα αυταρχικά χαρακτηριστικά της αποικιακής διοίκησης. Αυτά περιλάμβαναν τις παρακμιακές δασικές πολιτικές που αποστείρωναν τους αγρότες, τους κατοίκους των δασών, τους βοσκούς, τις γυναίκες, τους Αδιβάσι κλπ.

Παρά τις υψηλότατες ισχυρισμούς της για τη διατήρηση των δασών και την προσπάθεια να μετατρέψει το 33% της Ινδίας σε δάση, υπήρχε ελάχιστη πρόταση για εναλλακτικές λύσεις στην δασική πολιτική του 1952 – και σε περισσότερα μέρη, η αποικιακή δομή εκμετάλλευσης διατηρήθηκε. Η ιδέα των “δασικών επιφανειών” διατηρήθηκε υπό τον τίτλο των “εθνικών αναγκών”. Ωστόσο, οι δασικοί πόροι εκμεταλλεύτηκαν και ο κόψιμο των δέντρων επιτράπηκε εμπορικά. Η προτίμηση του κράτους για τα εμπορικά συμφέροντα επίσης ήρθε στο κόστος των αγροτών και των κατοίκων των δασών για τις “επιβιωτικές ανάγκες καυσόξυλων, ζωοτροφών και μικρών ξύλων”. Έτσι, η κίνηση Chipko ξεκίνησε μια αγροτική κίνηση που επιδίωκε να ανακτήσει και να υπερασπιστεί τα κοινοτικά δικαιώματα στα δάση.

Η κίνηση Chipko ξεκίνησε στο βόρειο κρατίδιο της Ουτταρ Πραντές (αργότερα Ουταρακχάντ) το 1973. Ηγούμενοι των κατοίκων (κυρίως γυναίκες και αυτόχθονες) που εξαρτιόντουσαν από τα δάση για την επιβίωσή τους, οι ακτιβιστές της Chipko αγκάλιασαν τα δέντρα για να διαμαρτυρηθούν για το εμπορικό κόψιμο των δέντρων. Η κίνηση γεννήθηκε στο Μάνταλ, ένα εσωτερικό χωριό των Γκαρχβάλ Χιμαλάια, όπου οι υλοτόμοι της εταιρείας Symonds από την Αλλαχαμπάντ αποτράπηκαν από το να κόψουν τα σφένδαμα. Η κίνηση Chipko, υπό την ηγεσία των Τσάντι Πρασάντ Μπατ, Σουνταρλάλ και Βιμάλα Μπαχούγκνα και Γκαύρα Ντέβι, μεταξύ άλλων, διαμαρτυρήθηκε κατά της αδικαιολόγητης μεταχείρισης των ντόπιων εναντίον της χρήσης των δασικών πόρων για την επιβίωσή τους, ενώ ταυτόχρονα επέτρεπε σε μεγάλες επιχειρήσεις να επωφεληθούν από το κόψιμο των δέντρων.

Η κίνηση σύντομα κέντρισε το ενδιαφέρον πολλών μερών της βόρειας Ινδίας, με ανθρώπους (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) να αγκαλιάζουν δέντρα και να διαμαρτύρονται για τις κρατικές πολιτικές στον τομέα των δασών που είχαν αποστερήσει τις ντόπιες κοινότητες και υπέρ των εμπορικών συμφερόντων. Η κίνηση επέφερε επιτυχώς τα ενδιαφέροντα της τοπικής κοινότητας και βοήθησε στην αντιμετώπιση των οικολογικών τους ανησυχιών. Έτσι, η Chipko έχει συχνά χαρακτηριστεί ως “οικολογισμός των φτωχών”. Ο ιστορικός Ramachandra Guha γράφει: “Μέχρι την Chipko, ο οικολογισμός συνδεόταν με τις πλούσιες χώρες και τη μεσοαστική τάξη. Υπήρχε η αίσθηση ότι οι αγρότες έλειπαν από τη γνώση και την κατανόηση των οικολογικών διεργασιών και πως η Ινδία ήταν πολύ φτωχή για να είναι πράσινη”. Η επιτυχία της κίνησης έχει ευρύτατες διαστάσεις στον κανονισμό του εμπορικού δασοκομίας και των συστημάτων των εργολαβιών και στην ανακάλυψη των κοινοτικών δικαιωμάτων στα δάση. Ωστόσο, παρά την τεράστια επιτυχία της, υπάρχει ελάχιστη σοβαρή συζήτηση στις Διεθνείς Σχέσεις και την πολιτική επιστήμη για το πώς η ακτιβιστική δράση της Chipko μπορεί να διαμορφώσει τις σημερινές μας αντιλήψεις για τον περιβαλλοντισμό.

Ενάντια σε αυτό το υπόβαθρο, έγραψα ένα άρθρο με τίτλο: “Feeling for the Anthropocene: Affective Relations and Ecological Activism in the Global South” για το “International Affairs”. Στο άρθρο, επιδίωξα να κατανοήσω πώς η οικολογική ακτιβιστική μπορεί να θεωρηθεί και να κατανοηθεί διαφορετικά. Έτσι, ρώτησα: “Πώς διαμορφώνουν οι συναισθήματα το οικολογικό ακτιβισμό στον παγκόσμιο Νότο;” Έχω βασιστεί στην αυξανόμενη επιστημονική εστίαση στη σχέση, τα συναισθήματα και την εποχή του Ανθρώπου στις Διεθνείς Σχέσεις για να αποτυπώσω πλήρως την ουσία του πώς διαφορετικά μπορεί να θεωρηθεί ο οικολογικός ακτιβισμός. Μέσω της εμπειρικής μου συζήτησης για την κίνηση Chipko, έχω υποστηρίξει ότι είναι σημαντικό για τους ερευνητές και τους ακτιβιστές να κινηθούν πέρα από τις “κυρίαρχες ρατσιοναλιστικές τεχνοκ