Category Archives: Strategic Defense Initiative

Η Στρατηγική Άμυνα Πρωτοβουλία και η Λογική της Αφηγηματικής Εξαναγκασμού

Η χρήση ισχυρών αφηγήσεων για τον σχηματισμό δημόσιας αντίληψης και την κινητοποίηση υποστήριξης έχει είναι κάτι που οι ηγέτες χρησιμοποιούν εδώ και καιρό. Στην Ουκρανία, για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζουν μια ιστορία της Ουκρανίας ως έναν φάρο δημοκρατικής ανθεκτικότητας απέναντι στην ανελεύθερη ρωσική επίθεση, ενώ η ναρκισσιστική αφήγηση της Μόσχας παρουσιάζει τη Ρωσία ως προστάτη των ρωσόφωνων πληθυσμών, υψώνοντας το ανάστημα κόντρα στη δυτική ηγεμονία. Ωστόσο, οι αφηγήσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται για να αναγκάσουν τους αντιπάλους. Η αφήγηση ως μέσο πίεσης αποτελεί μια δυνητικά ισχυρή, αλλά παραγνωρισμένη μορφή διπλωματίας, η οποία βασίζεται στη στρατηγική απόσπαση ιστοριών για τον προσδιορισμό του υπολογισμού ενός αντιπάλου και για την αναγκαστική υποχώρηση. Ένα καλά γνωστό παράδειγμα είναι η Στρατηγική Πρωτοβουλία Άμυνας του προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν, επίσης γνωστή ως “Πόλεμοι των Αστεριών”, μια τολμηρή αφήγηση της διαστημικής άμυνας που είχε μεγάλη επίδραση στη σκέψη και την αντίδραση της σοβιετικής άμυνας στη δεκαετία του 1980. Η συνέπεια είναι ότι η επιδέξια χρήση της αφήγησης ως πίεση μπορεί πιθανώς να προδιαγράψει τα αποτελέσματα σε σύγχρονες συγκρούσεις, όπως στην Ουκρανία.

Η αφήγηση είναι θεμελιώδης για την ανθρώπινη γνώση και επικοινωνία. Διαμορφώνει την κατανόησή μας για τον κόσμο, δίνει νόημα στις εμπειρίες μας και καθοδηγεί τις ενέργειές μας. Οι αφηγήσεις παίζουν ένα ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο στις διεθνείς σχέσεις, καθώς καθορίζουν ταυτότητες, συμφέροντα και αλληλεπιδράσεις των κρατών και μη κρατικών φορέων. Το έννοια της “στρατηγικής αφήγησης” αναφέρεται στη σκοπιμη χρήση αφηγήσεων από πολιτικούς φορείς για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, όπως η νομιμοποίηση πολιτικών, η κινητοποίηση υποστήριξης ή η επηρεασμός της συμπεριφοράς άλλων φορέων. Οι στρατηγικές αφηγήσεις είναι προσεκτικά σχεδιασμένες ιστορίες που πλαισιώνουν γεγονότα, θέματα και φορείς με τρόπους που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των δημιουργών τους, και διαδίδονται μέσω διαφόρων καναλιών, όπως οι μέσα μαζικής ενημέρωσης, η διπλωματική επαφή και η ακαδημαϊκή συζήτηση.

Οι αφηγήσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για κοερτικούς λόγους. Τα κράτη μπορεί να καταφεύγουν στη “κοερτική αφήγηση”, που είναι η στρατηγική χρήση αφήγησης για να ασκήσουν πίεση, να μανιπουλάρουν ή να επηρεάσουν το κοινό στόχο προκειμένου να επιτύχουν γεωπολιτικούς στόχους. Η κοερτική αφήγηση λειτουργεί διαμορφώνοντας αντιλήψεις, πλαισιώνοντας γεγονότα και ορίζοντας τα όρια μιας δεδομένης κατάστασης με τρόπους που προκαλούν τον στόχο να κάνει παραχωρήσεις ή να συμπεριφερθεί με τρόπους που ευνοούν τα συμφέροντα του κοερτικού. Η “Θεωρία του Τρελού” που χρησιμοποίησε η διοίκηση του Νίξον για να κομπάσει το Βόρειο Βιετνάμ είναι ένα παράδειγμα. Αυτή η αφήγηση παρουσίαζε τον πρόεδρο Νίξον ως έναν ασταθή και απρόβλεπτο ηγέτη που θα μπορούσε να καταφεύγει σε ακραία μέτρα, όπως πυρηνική κλιμάκωση, αν πιεστεί πολύ. Με τη διαπομπή αυτής της αφήγησης, οι ηγέτες των ΗΠΑ επιδίωξαν να κομπάσουν τους βορειοβιετναμέζους πολιτικούς να κάνουν παραχωρήσεις στο τραπέζι διαπραγματεύσεων και να λήξουν τον πόλεμο με όρους ευνοϊκούς για τις ΗΠΑ.