Το βιβλίο “Friends With Benefits: The India-US Story” της Seema Sirohi αναδεικνύει την εξέλιξη της σχέσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ινδίας, από μια εχθρική στάση σε εταίρους, κατά τη διάρκεια της θητείας πέντε προέδρων των ΗΠΑ και τριών Πρωθυπουργών της Ινδίας. Η συγγραφέας ξεκινά από το σημείο που άφησε ο Dennis Kux με το βιβλίο του “India and the United States: Estranged Democracies” το 1994, και χρονολογεί την αντίστροφη εξέλιξη της σχέσης τους από τον Bill Clinton μέχρι τον Joe Biden.

Η Ινδία ανέκυψε από τον Ψυχρό Πόλεμο στη λάθος πλευρά της ιστορίας, αλλά αποφάσισε να αλλάξει πορεία και να πλησιάσει περισσότερο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ουάσιγκτον, ωστόσο, χρειάστηκε λίγο περισσότερο χρόνο για να αντιληφθεί την αλλαγή και να αρχίσει να συμπεριφέρεται ανάλογα. Η προεδρία του Bill Clinton είναι ίσως η επιτομή της μεταστροφής της πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στην Ινδία. Η σχέση πήγε από ανοιχτά εχθρική σε ενθουσιώδη στροφή. Ωστόσο, η συγγραφέας τονίζει ότι η πολιτική της Ινδίας άλλαξε πολύ λιγότερο από την αμερικανική. Για την πλειονότητα της πρώτης θητείας του Bill Clinton και τη μεγαλύτερη μέρος της δεύτερης, τα θέματα του Πακιστάν και της μη διάδοσης οδήγησαν τη σχέση.

Τα πυρηνικά δοκιμές της Ινδίας το 1998, ακολουθούμενα αμέσως από αυτά του Πακιστάν, επιδείνωσαν τις εντάσεις. Οι κυρώσεις προς την Ινδία ήταν σκληρές. Η αρνητική στάση των ΗΠΑ, παρά τα πάντα, για τη συνεργασία του Πακιστάν με την Κίνα στον πυρηνικό τομέα. Το θέμα της Κίνας έγινε επίσης πιο προσφανές αλλά αμφιλεγόμενο, καθώς οι ΗΠΑ ασχολούνταν με την προθυμία του Κλίντον να συνεργαστεί οικονομικά με την Πεκίνο, η οποία ήταν έτοιμη να ενταχθεί στον ΠΟΕ.

Η επανόδος της συμφιλίωσης έγινε αισθητή το 2000, με την πρώτη επίσκεψη ενός προέδρου των ΗΠΑ στην Ινδία από τον Jimmy Carter. Ωστόσο, ήταν κάτω από έναν νέο Πρόεδρο, τον George W. Bush, που η σχέση ανθούσε, μεγάλως βοηθημένη, κατά την πρώτη θητεία, από την τρομοκρατία που χρηματοδοτούσε το Πακιστάν και της επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου εναντίον των ΗΠΑ. Η σταδιακή αποσύνδεση που πραγματοποίησε η κυβέρνηση των ΗΠΑ μεταξύ της πολιτικής της για το Πακιστάν και την Ινδία, η οποία ανακοινώθηκε επίσημα το 2005, επέτρεψε πιο φιλόδοξες πολιτικές, με βάση την ιδέα ότι η Ινδία θα μπορούσε να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στον αναδυόμενο εικοστό αιώνα.

Αυτές οι πολιτικές υλοποιήθηκαν κατά τη δεύτερη θητεία του Bush με την Συμφωνία Πολιτικού Πυρηνικού Διαλόγου μεταξύ των ΗΠΑ και της Ινδίας. Ανακοινώθηκε το 2005 και οδήγησε σε μια εντυπωσιακή διαδικασία εναντίον της αλλαγής των πολιτικών μη διάδοσης για την Ινδία μόνο, μετά από δεκαετίες, οδηγώντας σε μια πλήρη αλλαγή παραδείγματος στη σχέση. Ακόμα και έτσι, χρειάστηκε πολλή πειθώ για να πείσει τους ηγέτες της Ινδίας να υπογράψουν. Η σχέση εμφανίστηκε μεταμορφωμένη από την εποχή του Bush, στερεωμένη σε νέα και εντυπωσιακή δημοφιλία σε και τις δύο χώρες.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Barack Obama, η σχέση φάνηκε να βαδίζει προς τα πίσω. Λίγο καιρό μετά την εκλογή του Obama, οι σχέσεις ΗΠΑ-Ινδίας φάνηκε ότι επέστρεψαν στις κακές παλιές μέρες. Η αρχική ρητορική της κυβέρνησης επέστρεψε σε μια φιλική προς το Πακιστάν αφήγηση στην Ουάσιγκτον, οι εμπορικές δυσκολίες πολλαπλασιάστηκαν και οι σκάνδαλα ανθούσαν. Τα ατομικά στοιχεία έπαιξαν επίσης ρόλο, ξεκινώντας με τις πολύπλοκες και ισχυρές προσωπικότητες των παράγοντων όπως ο Richard Holbrooke και ο John Kerry, οι οποίοι η δεξιοτεχνία τους φαινόταν να είναι αντίστοιχη με την άγνοιά τους για τις νοτιοασιατικές πραγματικότητες. Την ίδια στιγμή, παρά την προσωπική του συμπάθεια για τον Manmohan Singh, ο Barack Obama δεν επενδύει πραγματικά στη σχέση με την Ινδία.

Με την άνοδο του Narendra Modi στην εξουσία, ένα νέο παράγοντας εμφανίστηκε, βαθιά ενημερωμένος για τις δομικές αδυναμίες της χώρας του αλλά αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει το αμερικανικό σύστημα προς όφελος του για να βοηθήσει στην αλλαγή της κατάστασης. Άλλη μια φορά, η Κίνα βοήθησε στη διατήρηση της σχέσης. Η στρατιωτική συνεργασία προχώρησε, αν και εστιασμένη στο θέμα της Πεκίνου.

Εν τέλει, καθώς η πρώτη θητεία του Joe Biden πλησιάζει στο τέλος της, η σχέση φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί. Η σχέση μεταξύ Ινδίας και Ηνωμένων Πολιτειών δεν συγκρίνεται καν με την κατάσταση που επικρατούσε στην αρχή της εποχής του Clinton. Ωστόσο, παραμένει κάπως αβέβαιη. Οι προηγούμενες παρεξηγήσεις έχουν εξαφανιστεί, αλλά έχουν εμφανιστεί νέες δυσκολίες. Ενώ οι δύο χώρες εξακολουθούν να επαινούν τη δημοκρατική τους σύγκλιση, οι τρέχουσες πολιτικές τάσεις στην Ινδία κάνουν τους φίλους της να ανησυχούν. Η στρατηγική σύγκλιση γύρω από την Κίνα παραμένει το κύριο επίκεντρο της σχέσης τους, αλλά οι πολιτικές δυναμικές από τις δύο πλευρές μπορούν να επιβαρύνουν ξανά τη σχέση.

Αυτό το άρθρο προσφέρει ενδιαφέρουσες ιδέες για τη διπλωματία της Νέας Δελχί. Οι ινδικοί διπλωμάτες και οι πολιτικοί έχουν μάθει να παίζουν