Mystras: Το Θαύμα της Μορέας
Η Μυστράς, γνωστή ως το “θαύμα της Μορέας”, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο, ήταν κάποτε το κέντρο της βυζαντινής εξουσίας στη νότια Ελλάδα. Η πόλη ανακηρύχθηκε από την UNESCO ως Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά το 1989.
Η πόλη εγκαταλείφθηκε σε μεγάλο βαθμό στα τέλη του 15ου αιώνα, μετά την κατάκτηση της περιοχής από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έμεινε ακατοίκητη για αιώνες, συμβάλλοντας στην αξιοσημείωτη διατήρησή της.
Βρίσκεται σε πλαγιά λόφου, προσφέροντας εκπληκτική θέα του περιβάλλοντος τοπίου. Η στρατηγική τοποθεσία της πόλης της επέτρεπε να ελέγχει σημαντικές εμπορικές διαδρομές και να παρέχει φυσικές προστασίες.
Η Ελλάδα πραγματοποιεί τώρα έργα συντήρησης στην πόλη στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος που υλοποιεί το Υπουργείο Πολιτισμού για την προώθηση της Μυστράς, με συνολικό προϋπολογισμό 7.500.000 ευρώ.
“Η Μυστρά είναι ένας εξαιρετικός μνημειακός συγκρότημα, που περιλαμβάνεται στον κατάλογο της UNESCO για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Στη Μυστρά, ένα από τα σημαντικότερα διοικητικά κέντρα της Πελοποννήσου, ενσωματώνονται στοιχεία των υστεροβυζαντινών ετών και της οθωμανικής κυριαρχίας,” δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
“Τα έργα συντήρησης της ζωγραφικής διακόσμησης και των λιθινών στοιχείων στο Παλάτι και τον Ναό της Οδηγήτριας αποτελούν μέρος των παρεμβάσεων συντήρησης για την προστασία όλων των βυζαντινών εκκλησιών εντός του αρχαιολογικού χώρου,” πρόσθεσε.
Ως κέντρο της βυζαντινής εξουσίας, η Μυστρά προσέλκυσε γρήγορα κατοίκους και ιδρύματα· η επισκοπή μεταφέρθηκε εκεί από τη Σπάρτη, και ο καθεδρικός ναός, η Μητρόπολη ή Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, κτίστηκε μετά το 1264.
Το 1448, ο τελευταίος βυζαντινός αυτοκράτορας, Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, ανακηρύχθηκε εκεί.
Πολλά μοναστήρια ιδρύθηκαν στη Μυστρά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Παναγίας Παντανάσσης και της Παναγίας Περίβλεπτος.
Η Μυστρά έφτασε στην ακμή της εξουσίας και της φήμης της κατά την εποχή των δεσπότεων, με την κατασκευή μεγαλοπρεπών εκκλησιών που ήταν εξαιρετικά παραδείγματα της υστεροβυζαντινής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής.
Η μοναδική αρχιτεκτονική της Μυστρά επηρεάστηκε από τον λεγόμενο “Ελλαδικό” σχολή της βυζαντινής αρχιτεκτονικής καθώς και από εκείνη της μεγάλης πόλης της Κωνσταντινούπολης. Οι ζωγραφιές μέσα στις εκκλησίες αντανακλούν την ποιότητα και την εκλεκτικότητα της τέχνης της Κωνσταντινούπολης.
Ωστόσο, στη Μυστρά υπάρχουν επίσης στοιχεία της ρωμανικής και γοτθικής τέχνης λόγω των ευρείων επαφών της πόλης κατά τον 14ο και 15ο αιώνα.
Η ομορφιά των εκκλησιών της, οι οποίες κατά την περίοδο της Παλαιολογειακής Αναγέννησης καλύπτονταν με μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες, η φήμη των βιβλιοθηκών της και η δόξα των συγγραφέων της έδωσαν έπειτα σάρκα στον μύθο του “θαύματος της Μορέας.”
Μεγάλοι σκεπτικοί από τη Μυστρά περιλαμβάνουν τον φιλόσοφο Γεώργιο Γεμιστό Πλήθωνα και τον μαθητή του, τον διανοητικό Βησσαρίων, αργότερα κάρδιναλο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την εισαγωγή του νεοπλατωνικού ανθρωπισμού στην Ιταλία.
Η Μυστρά είναι ένα πραγματικά εξαιρετικό παράδειγμα της υστεροβυζαντινής κουλτούρας, η οποία επηρέασε τον υπόλοιπο μεσογειακό κόσμο και πέραν αυτού.
Χαρακτηρισμένη από τους Τούρκους το 1460, καταλαμβάνεται έπειτα από αυτούς και στη συνέχεια από τους Βενετούς.
Μετά το 1834, οι κάτοικοι της Μυστράς άρχισαν σταδιακά να μετακομίζουν στην σύγχρονη πόλη της Σπάρτης, αφήνοντας μόνο τα εντυπωσιακά μεσαιωνικά ερείπια, τα οποία εξακολουθούν να υψώνονται με υπερηφάνεια στο όμορφο τοπίο.
Περπατώντας μέσα από το Κάστρο (το Φράγκικο Κάστρο), την Άνω Πόλη και την Κάτω Πόλη, ένας επισκέπτης μπορεί να οπτικοποιήσει Φράγκικους πρίγκιπες και πριγκίπισσες που ζουν σε παλάτια αρχοντικά, ξένες αποστολές που φθάνουν φέροντας δώρα, και χωριάτες, προσκυνητές και εμπόρους που γεμίζουν τις ζωηρές οδούς.
Η Μυστρά είναι ένας θησαυρός της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, ένας τόπος που μας ταξιδεύει στο παρελθόν και μας εμπνέει με τον πλούτο της παρελθόντος που διατηρείται ζωντανός μέσα από τα μνημεία του.