Τα φώτα σήμανσης κυκλοφορίας είναι πολύ περισσότερα από απλούς ρυθμιστές για οχήματα και πεζούς. Αυτοί οι λαμπεροί σηματοδότες έχουν γίνει τώρα αναπόσπαστο μέρος όλων των μεγάλων αστικών κέντρων, φαίνεται να έχουν αποχωρήσει εντελώς από τη σχεδόν ρομαντική εποχή του Σταμάτη (στάσου) και του Γρηγόρη (συνέχισε).

Δεδομένης της κυκλοφοριακής συμφόρησης στις μεγάλες πόλεις πολλά έχουν εξελιχθεί στους ρυθμιστές της καθημερινής μας ζωής καθώς και στην ψυχική μας ευεξία. Αν υπολογίζαμε πόσες ώρες κάθε ένας από εμάς περνά στο αυτοκίνητό του απλώς για να μετακινηθεί στην αθηναϊκή ώρα αιχμής ή στους πολυσύχναστους δρόμους του Ελληνικού Κόλπου ή της Θεσσαλονίκης, θα συνειδητοποιούσαμε ότι περνάμε περισσότερες ώρες στους δρόμους για να πάμε από ένα σημείο σε ένα άλλο. Συνεπώς, δεν είναι υπερβολή να λέμε ότι έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος κάθε οδηγού. Σε κάθε περίπτωση, χωρίς φώτα σήμανσης, θα υπήρχε απόλυτο χάος.

Πριν πολλά χρόνια, ήταν εμφανής η ανάγκη για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, ειδικά με την παρουσία αμαξοστοιχιών στους δρόμους, οδηγώντας σε χαοτικές καταστάσεις και τραγικά αποτελέσματα. Το πρώτο φανάρι κυκλοφορίας, χρονολογούμενο από το 1868 στο Λονδίνο, βασίζονταν στα συστήματα σήμανσης των σιδηροδρόμων. Ο μηχανικός John Peake Knight τροποποίησε αυτό το σύστημα, δημιουργώντας το πρώτο φανάρι κυκλοφορίας με δύο χειροκίνητα φανάρια που τροφοδοτούνταν από αέριο. Ωστόσο, λόγω διαρροής αερίου λίγο μετά την εγκατάσταση, υπήρξε έκρηξη, με αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς ή θάνατο του αστυνομικού που το λειτουργούσε. Το 1910, ένα αυτοματοποιημένο σύστημα φαναριών κυκλοφορίας εγκαταστάθηκε στο Σικάγο, με δύο περιστρεφόμενες πινακίδες για “Προχώρα” και “Σταμάτα”. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ένα παρόμοιο σύστημα με διαφορετικούς χρωματικούς κώδικες, όπου το πράσινο σήμαινε στάσου και το λευκό σήμαινε συνέχισε, εμφανίστηκε στην Πέμπτη Λεωφόρο στη Νέα Υόρκη. Τα ηλεκτρικά φανάρια κυκλοφορίας εισήχθησαν στην Ευρώπη το 1924, ξεκινώντας από την Potsdamer Platz στο Βερολίνο της Γερμανίας και διαδώθηκαν γρήγορα σε άλλες μεγάλες πόλεις της ηπείρου.

Τα φανάρια κυκλοφορίας έφτασαν στην Ελλάδα σχετικά αργά, παρά τη σαφή ανάγκη για αυτά που χρονολογείται από την εποχή των αμαξοστοιχιών. Ακόμη και στο παρελθόν, η Αθήνα υπέφερε από κυκλοφοριακή συμφόρηση, με χαοτικές συνθήκες να επικρατούν στους κεντρικούς δρόμους της μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Το πρώτο φανάρι κυκλοφορίας εγκαταστάθηκε τον Ιούλιο του 1936 στη διασταύρωση των οδών Σταδίου και Πεσμαζόγλου στην Αθήνα. Είχε τρία χρώματα: πράσινο για προχώρα, κίτρινο για προσοχή και κόκκινο για στάσου. Στη συνέχεια, εγκαταστάθηκαν περισσότερα φανάρια κυκλοφορίας σε κρίσιμα σημεία και πολυσύχναστες διασταυρώσεις. Γερμανικές εταιρείες, ιδιαίτερα η Siemens, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην προμήθεια και συντήρηση των φαναριών κυκλοφορίας στην Αθήνα, οδηγώντας σε πολλές αντιδράσεις και σκάνδαλα. Παρά ταύτα, οι Έλληνες έχουν συνηθίσει στα φανάρια κυκλοφορίας με τα χρόνια. Ωστόσο, το ακριβές πλήθος των φαναριών κυκλοφορίας στη χώρα παραμένει αβέβαιο λόγω ζητημάτων δικαιοδοσίας. Η Αττική, ιδιαίτερα η Μεγάλη Αθήνα, έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση φαναριών κυκλοφορίας, με πάνω από 37.000 σε λειτουργία.

Με 2,6 εκατομμύρια οχήματα να συμπλέουν στους δρόμους της Αθήνας, τα φανάρια κυκλοφορίας μόνα τους δεν μπορούν να λύσουν την κρίση συμφόρησης της πόλης. Η αύξηση του αριθμού των οχημάτων, που τώρα ξεπερνά κατά πολύ τη μέτρηση του 1935 που ήταν 29.000, υπερβαίνει την υπάρχουσα υποδομή παρά τις νέες προσθήκες. Οι φόβοι για τον COVID-19 οδήγησαν σε αύξηση της χρήσης αυτοκινήτων καθώς οι άνθρωποι αποφεύγουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, επιδεινώντας το ζήτημα. Επιπλέον, η μετα-κρίσης οικονομική ανάκαμψη έχει κατακλύσει τους δρόμους με οχήματα παράδοσης και ταξί. Το οδικό δίκτυο αγωνίζεται να ανταπεξέλθει, όπως φαίνεται από την Λεωφόρο Κηφισού που σχεδιάστηκε για 6.000 οχήματα αλλά τώρα είναι συχνά συνωστισμένη. Η ανεύθυνη στάθμευση και συμπεριφορά οδηγών επιδεινώνουν την κατάσταση, όπως και τα ακίνητα οχήματα από βλάβες ή ατυχήματα, όπως αναφέρει το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής.

Το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας είναι κρίσιμο για την παρακολούθηση της κυκλοφορίας, την αναγνώριση ζητημάτων και την ανίχνευση κινδύνων στους κύριους δρόμους της Αττικής. Η Περιφέρεια Αττικής εξερευνά νέες μεθόδους για τη βελτίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας μέσω των φαναριών κυκλοφορίας. Αναμένεται δοκιμές πιλοτικών εκδόσεων νέου λογισμικού για αυτόματη προσαρμογή των φαναριών κυκλοφορίας και πραγματικού χρόνου ενημέρωση για περιστατικά κυκλοφορίας. Το οπλοστάσιο του κέντρου περιλαμβάνει